W latach 2020-2022 Instytut Transportu Samochodowego realizował europejski projekt Baseline w zakresie opracowania metodologii badań w kierunku wyznaczenia wskaźników efektywności działań w obszarze bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz przeprowadził pomiary. Działania w projekcie Baseline były prowadzone w 18 innych krajach członkowskich Unii Europejskiej, których koordynatorem był Instytut Vias z Belgii. Celem projektu było wsparcie rządów krajów członkowskich UE w zbieraniu i raportowaniu www. wskaźników tj. collection of Key Performance Indicators (KPIs) for road safety.
Polskie wyniki projektu Baseline w zakresie wyznaczenia 5 z 8 wskaźników są udostępnione w postaci Raportu Załącznik Tutaj: BASELINE podsumowanie Polska
Polskie dane dla wyznaczenia KPIs zostały zebrane zgodnie z metodologią projektu Baseline w 16 województwach jesienią 2021 r. i wiosną 2022 r.
Pomiar dla KPI Prędkość był wykonywany przy użyciu radaru mikrofalowego w trybie pojazd za pojazdem, który rejestrował parametry dla całego potoku pojazdów i na bieżąco przesyłał dane na serwer wykonawczy. Sposób montażu urządzenia i jego niewielki rozmiar pozwalały na wykonanie pomiarów w sposób nie wpływający na zachowanie kierowców. Pomiarem objęte były wszystkie pojazdy (samochody: osobowe, ciężarowe, dostawcze, motocykle) poruszające się w danym przekroju drogi w obu kierunkach i na wszystkich pasach na 4 kategoriach dróg (autostrady, drogi ekspresowe, drogi poza obszarem zabudowanym oraz drogi w obszarze zabudowanym). KPI Prędkość wyznaczono dla ruchu pojazdów w ruchu swobodnym na jesieni 2021 roku w 80 lokalizacjach, tylko w dni robocze (od poniedziałku godz. 12:00 do piątku godz. 12:00/24 godziny).
Badania dotyczące zachowań uczestników ruchu w zakresie stosowania pasów bezpieczeństwa, urządzeń zabezpieczających dzieci, kasków, używania telefonów komórkowych podczas jazdy prowadzono metodą obserwacji z zewnątrz przy wykorzystaniu aplikacji TrafficAnalyzer stosując urządzenia elektroniczne (tablety, telefony komórkowe). Dane były przesyłane bezpośrednio na dedykowany serwer.
Badania stosowania pasów bezpieczeństwa przez kierowców i pasażerów samochodów osobowych i ciężarowych oraz urządzeń do przewożenia dzieci w samochodach osobowych w ciągu dnia prowadzono na drogach 4 kategorii (autostrady, drogi ekspresowe oraz w obszarach zabudowanych i poza obszarami zabudowanymi). Obserwacje w dni robocze i weekendy prowadzono w tych samych lokalizacjach, w miejscach, w których pojazdy zwalniały, ale były w ruchu. Na autostradach i drogach ekspresowych obserwacje prowadzono w rejonie zjazdów i wjazdów, z kładek nad drogą albo z jadącego pojazdu.
Badania stosowania kasków przez rowerzystów, motorowerzystów i motocyklistów zostały przeprowadzone w dni robocze i w weekendy na drogach 4 kategorii: na autostradach i drogach ekspresowych badania motocyklistów, a dla rowerzystów w obszarach zabudowanych i poza obszarami zabudowanymi.
Badania używania podczas jazdy telefonów komórkowych trzymanych w ręku przeprowadzono na jesieni 2021 r. w dni robocze i w weekendy. Obserwacje prowadzono w obszarach zabudowanych i poza obszarami zabudowanymi, na autostradach i drogach ekspresowych. Obserwowano używanie telefonów podczas jazdy przez kierowców samochodów osobowych, dostawczych do 3,5t oraz autobusów.
Badania dla KPI Alkohol były prowadzone przez Policję we wszystkich 16 województwach. Badania przeprowadzono w 2022 roku metodą losową na dwóch kategoriach dróg: w obszarze zabudowanym i poza obszarem zabudowanym, w dni robocze i weekendy oraz w dzień i w nocy.
Najważniejsze wyniki polskich danych dla 5 wskaźników KPI 1-KPI 5:
- KPI Prędkość: Prędkość 39,9% kierowców prowadziło pojazd zgodnie z dopuszczalną prędkością na wyznaczonych kategoriach dróg. Jedynie 18,7% kierowców przestrzegało limitów prędkości na drogach w obszarach zabudowanych.
- KPI Pasy bezpieczeństwa: Pasy bezpieczeństwa 95% osób stosowało pasy bezpieczeństwa w samochodach osobowych (najczęściej na autostradach/drogach ekspresowych); 75,4% kierowców i pasażerów samochodów ciężarowych stosowało pasy bezpieczeństwa (na autostradach i drogach ekspresowych 88,4%) oraz 93,1% dzieci w wieku 0-12 lat było przewożonych w dostosowanych do tego urządzeniach zabezpieczających (w samochodach osobowych na autostradach i drogach ekspresowych wskaźnik ten był wyższy tj. 95,1%).
- KPI Kaski: 21,4% rowerzystów stosowało kaski (częściej poza obszarami zabudowanymi i w weekendy) oraz 99,9% motorowerzystów i motocyklistów stosowało kaski (motorowerzyści stosowali kaski nieznacznie rzadziej (98,7%) niż motocykliści (99,6%).
- KPI Rozproszenie uwagi: 95,6% wszystkich kierowców samochodów osobowych, dostawczych o dcm do 3,5 t i autobusów nie używało telefonu komórkowego podczas prowadzenia pojazdu (trzymanego w dłoni).
- KPI Alkohol: 99,7% zbadanych kierowców samochodów osobowych prowadziło pojazd nie będąc pod wpływem alkoholu (poniżej dopuszczalnego limitu).
W projekcie Baseline oprócz ww. wskaźników wyznaczonych w Polsce, niektóre inne kraje uczestniczące w projekcie dodatkowo zbierały dane dla:
- KPI Pojazdy: % nowych pojazdów z określoną oceną EuroNCAP (powyżej 5*)
- KPI Infrastruktura drogowa: % dróg/przejechanych kilometrów po drogach z określoną
oceną (np. powyżej 5*)
- KPI Opieka powypadkowa: czas odpowiedzi na wezwanie
W sumie w ramach projektu zebrano w latach 2020-2022 dane dla 8 podstawowych wskaźników brd.
