Najnowsze dane na temat bezpieczeństwa na drodze osób starszych w wieku 65+ w Unii Europejskiej (EU25) wskazują 5 408 osoby zabite w 2021 roku. Do najczęstszych sytuacji na drodze w których tracą życie seniorzy należą wypadki z udziałem samochodu osobowego, dostawczego lub ciężarowego (jako kierowcy 29% zabitych i jako pasażerowie 10% zabitych w tej grupie wiekowej); jako kierowcy motocykli (6%). Zabici rowerzyści seniorzy stanowili 16% ogółu ofiar w tej grupie wiekowej, co trzeci senior, który poniósł śmierć w wypadku drogowym był pieszym, pozostałe 7% zgonów nastąpiło z innych przyczyn. Dane statystyczne wskazują, że liczba ofiar śmiertelnych na drodze wśród starszych użytkowników dróg od 2012 r. spada (najwyższy spadek, tak jak wśród innych grup użytkowników odnotowano w czasie pandemii). W Polsce w okresie pomiędzy 2012 i 2022 średni roczny spadek śmiertelności wśród starszych użytkowników dróg (z 653 do 448 zabitych) wyniósł około 6% (średnio dla UE 3%). Znaczne inwestycje w infrastrukturę drogową w UE wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa osób starszych, głównie w Norwegii, Luxemburgu i Wielkiej Brytanii, gdzie poziom bezpieczeństwa osób starszych jest najwyższy. Największy wskaźnik śmiertelności seniorów ma drodze występuje w Rumunii, Serbii, Bułgarii.
Osoby starsze są bardziej narażone na obrażenia niż młodsi uczestnicy ruchu drogowego. Z wiekiem wzrasta ryzyko śmierci na skutek zderzenia, które dla młodszych uczestników mogą okazać się lekkim obrażeniami, dla starszych skutkować poważnymi, a nawet śmiertelnymi obrażeniami. Dlatego zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym starzejącemu się społeczeństwu stanowi wyzwanie dla UE i każdego państwa członkowskiego. Starsi użytkownicy dróg to rowerzyści i piesi, którzy potrzebują bezpiecznej infrastruktury drogowej, większego dostępu do publicznych środków transportu, a wiek nie może stanowić o wykluczeniu do kierowania pojazdem. To główne wnioski przedstawione w nowym raporcie opublikowanym przez Europejską Radę Bezpieczeństwa Transportu (ETSC).
Badania wskazują, że aktywność seniorów w ruchu drogowym pozwala utrzymać im dobrą sprawność fizyczną, wpływa na zmniejszenie ryzyka chorób przewlekłych, poprawia ogólne samopoczucie i zapobiega wykluczeniu społecznemu. Działania skierowane do seniorów w zakresie poprawy infrastruktury drogowej powinny zapewnić im większe bezpieczeństwo dla samodzielnego i aktywnego uczestnictwa. ETSC zaleca instalacje środków uspokojenia ruchu w kierunku zmniejszenie prędkości pojazdów, budowę bezpiecznej infrastruktury drogowej dla pieszych i rowerzystów, w tym przejść z sygnalizacją świetlną wpływającą nie tylko na poprawę bezpieczeństwa seniorów, ale wszystkich użytkowników ruchu drogowego. Istotne są też inicjatywy promujące zdrowy, aktywny tryb życia dla osób po 65 roku życia.
Badania lekarskie dla osób po 65 roku w kierunku zachowania uprawnień do kierowania pojazdem, w momencie ich utraty mogą przyczynić się do zmiany sposobu poruszania się seniorów skutkujących wzrostem ich zagrożenia, gdy staną się pieszymi, rowerzystami. Wcześniejsze badania wykazały, że określone schorzenia, nadużywanie substancji psychoaktywnych, zaburzenia psychiczne, epilepsja i cukrzyca to istotne problemy zdrowotne, które wpływają na zdolność do kierowania pojazdem kierowcy w każdym wieku, i mają większy wpływ na bezpieczeństwo na drodze niż zmiany zachodzące w ciele i postrzeganiu seniora. Dlatego należy zachować równowagę pomiędzy tworzeniem ram dla bezpiecznego poruszania się starszych użytkowników dróg w wieku powyżej 65 lat i zapewnieniem im niezależności, swobodnej i aktywnej mobilności.
Jest to istotne z uwagi na ostatnią propozycję Komisji Europejskiej dot. kierowania na badania lekarskie kierowców, którzy ukończyli 70 lat, co zostało zapisane w przygotowanej nowelizacji przepisów UE dotyczących praw jazdy. ETSC twierdzi, że taki zapis jest wysoce dyskryminujący i zamiast tego proponuje prowadzenie przez lekarzy rodzinnych badań przesiewowych obejmujących wszystkie grupy wiekowe w kierunku wykrycia schorzeń mogących mieć istotny wpływ na zdolność do kierowania pojazdami.
REDUCING OLDER PEOPLE’S DEATHS ON EUROPEAN ROADS PIN Flash Report 45