Raport powstał w ramach trzeciej edycji światowego badania opinii społecznej E-Survey on Road users’ Attitudes (ESRA) przeprowadzonego w 2023 r. Pytania w ankiecie ESRA3 po raz pierwszy dotyczyły infrastruktury drogowej. W badaniu ankietowym ESRA3 wzięło udział ponad 37 tyś. użytkowników ruchu z 39 krajów z pięciu kontynentów (22 kraje z Europy, 8 krajów z Ameryki oraz 9 krajów z Azji-Oceanii).

Niniejszy raport przedstawia wyniki badań ankietowych na temat opinii kierowców samochodów osobowych, motocyklistów/motorowerzystów, rowerzystów, pieszych dotyczących oceny postrzegania bezpieczeństwa w zależności od typu drogi oraz częstotliwości korzystania z różnego typu infrastruktury drogowej. Główne wnioski i rekomendacje sformułowano dla 4 kategorii użytkowników (kierowcy samochodów osobowych, motorowerzyści/motocykliści, rowerzyści, piesi)  oraz następujących typów dróg:

• dróg o dużych prędkościach – autostrad,
• obwodnic i dróg szybkiego ruchu w miastach,
• dróg wiejskich i tych łączących miasta i wsie,
• ulic i jezdni w obszarach miejskich.

Główne wnioski z raportu

Postrzeganie bezpieczeństwa przez kierowców w zależności od rodzaju drogi:

• samochodów osobowych:
• na autostradach najbezpieczniej czują się w Azji i Oceanii (64,3%), mniej w Europie (66,1%), najmniej w Ameryce (57,4%).
• na obwodnicach i drogach szybkiego ruchu w miastach najbezpieczniej czują się Europejczycy, i mieszkańcy Ameryki (59,8%), mniej w Azji i Oceanii (53,0%).
• na drogach w obszarze wiejskim i tych łączących miasta i wsie najbezpieczniej czują się kierowcy w Ameryce (55,8%), w Europie (50.8%), najmniej w Azji i Oceanii (49,6%).
• na innych jezdniach i ulicach w obszarze miejskim najbezpieczniej czują się w Ameryce (55,3%) i w Azji, i Oceanii (47,5%), najmniej w Europie (51,4%).

 

• motorowerzystów i motocyklistów:
• poruszając się po obwodnicach i drogach szybkiego ruchu w miastach najbezpieczniej czują się w Ameryce (68,0%), mniej w Europie (61,1%). Wskaźnik dla Azji i Oceanii wynosi 52,1%.
• poruszając się po drogach wiejskich i tych łączących miasta i wsie najbezpieczniej czują się w Ameryce (60,1%), a najmniej w Europie (47,9%). Wskaźnik dla Azji i Oceanii wynosi 58,7%.
• poruszając się po innych jezdniach i drogach w obszarze miejskim najbezpieczniej czują się w Ameryce (58,8%), a najmniej w Europie (45,5%). Wskaźnik dla Azji i Oceanii wynosi 50,5%.

 

• rowerzystów:
• po drogach wiejskich i tych łączących miasta i wsie wyposażonych w ścieżki rowerowe najbezpieczniej czują się w Ameryce (62,7%), mniej w Azji i Oceanii (54,7%). Dla Europy wskaźnik ten wynosi 62,6%.
• po drogach wiejskich i tych łączących miasta i wsie bez ścieżek rowerowych najbezpieczniej czują się w Ameryce (45,8%), a najmniej Europie (27,7%). Wskaźnik dla Azji i Oceanii wynosi 28,9%.
• po ulicach i drogach w obszarze miejskim wyposażonych w ścieżki rowerowe najbezpieczniej czują się w Europie (64,5%), a najmniej w Azji i Oceanii (55,6%). Wskaźnik dla Ameryki wynosi 61%.
• na ulicach i drogach w obszarze miejskim bez dróg dla rowerów najbezpieczniej czują się w Ameryce (32,9%), a najmniej w Azji i Oceanii (19,8%). Wskaźnik dla Europy wynosi 25,3%.

 

Postrzeganie bezpieczeństwa przez pieszych w zależności od rodzaju drogi:

• poruszając się po drogach wiejskich i drogach łączących miasta i wsie wyposażonych w chodnik najbezpieczniej czują się Europejczycy (64,7%), najmniej mieszkańcy Azji i Oceanii (53,6%). Wskaźnik dla Ameryki wynosi 60,8%.
• poruszając się po drogach wiejskich i drogach łączących miasta i wsie bez chodników najbezpieczniej czują Amerykanie (47,9%), najmniej Europejczycy (28.7%). Wskaźnik dla Azji i Oceanii wynosi 30,3%.
• poruszając się po ulicach i drogach w obszarze miejskim wyposażonych w chodnik najbezpieczniej czują Europejczycy (71,9%), najmniej w Azji i Oceanii (60,4%). Wskaźnik dla Ameryki wynosi 60,6%.
• poruszając się po ulicach i drogach w obszarze miejskim bez chodników najbezpieczniej czują w Ameryce (32,6%), a najmniej w Azji i Oceanii (25,6%). Wskaźnik dla Europy wynosi 29,4%.

 

Zależności pomiędzy liczbą zabitych na drogach (wskaźnik śmiertelności) a subiektywnym postrzeganiem bezpieczeństwa podczas korzystania z infrastruktury drogowej:

• Subiektywne postrzeganie bezpieczeństwa respondentów odpowiada liczbie wypadków drogowych w poszczególnych krajach.
• Wraz ze wzrostem wskaźnika śmiertelności na drogach w zależności od rodzaju transportu i rodzaju drogi, spada subiektywne postrzeganie bezpieczeństwa dotyczące korzystania z danego rodzaju drogi.
• Kierowcy samochodów osobowych czują się bezpieczniej na autostradach łączących miasta niż poruszając się po innych drogach i ulicach w obszarze miejskim.
• Motorowerzyści i motocykliści bezpieczniej czują się (subiektywne postrzeganie bezpieczeństwa) poruszając się po obwodnicach i drogach szybkiego ruchu w miastach, niż na innych drogach i ulicach w obszarze miejskim.
• Piesi najbezpieczniejsze czują się na drogach wiejskich oraz tych łączących miasta i wsie wyposażonych w chodnik, natomiast najbardziej niebezpieczne są dla nich ulice i drogi w obszarze miejskim bez chodników.

 

Rekomendacje dla tworzenia bezpiecznej infrastruktury drogowej:

Dla jezdni łączących miasta/ autostrady międzymiastowe:

• należy utrzymywać infrastrukturę drogową w dobrym stanie technicznym, by ograniczyć liczbę wypadków drogowych spowodowanych złym stanem nawierzchni,
• należy wdrażać zaawansowane systemy ostrzegania o zagrożeniach, warunkach pogodowych i korkach w celu usprawnienia jazdy kierowców.

 

Dla obwodnic i dróg szybkiego ruchu w miastach:

• należy instalować fotoradary, aby skutecznie egzekwować ograniczenia prędkości,
• drogi należy projektować tak, by zniechęcały do przekraczania prędkości,
• należy dbać o oświetlenie ulic i ich oznakowanie, by zwiększyć widoczność, szczególnie w nocy lub przy niesprzyjających warunkach pogodowych.

 

Dla dróg wiejskich i łączących miasta i wsie:

• tam, gdzie to możliwe należy budować i modernizować drogi, by zapewnić bezpieczną prędkość,
• niezbędne jest organizowanie kampanii społecznych, w celu zwiększania świadomości na temat bezpieczeństwa na drogach wiejskich, promujących jazdę defensywną.

 

Dla innych jezdni, ulic i dróg na obszarach miejskich:

• drogi dla rowerzystów powinny być projektowane w oddaleniu od ruchu pojazdów zmotoryzowanych,
• chodniki powinny zapewniać dostępność i bezpieczeństwo dla wszystkich pieszych, niezależnie od wieku czy sprawności psychicznej i fizycznej.

 

Główne zalecenia:

• niezbędna jest współpraca interdyscyplinarna pomiędzy transportowcami, drogowcami, urbanistami i agencjami ds. bezpieczeństwa w celu wdrożenia kompleksowych rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo,
• konieczne są analizy danych o wypadkach drogowych do identyfikacji obszarów wysokiego ryzyka i określania priorytetów interwencji na drodze,
• monitoring i ewaluacja wdrożonych środków bezpieczeństwa są niezbędne do stałej weryfikacji i osiągania skutecznych wyników,
• łączenie technologi, jak adaptacyjna sygnalizacja świetlna, kamery monitorujące i aplikacje mobilne, może zapewnić sterowanie ruchem drogowym w czasie rzeczywistym jak również reagować w sytuacjach zagrożenia co wpływa na zwiększenie świadomości sytuacyjnej, optymalizację przepływu ruchu i poprawę bezpieczeństwa wszystkich użytkowników dróg.

 

ESRA 3 Raport tematyczny Nr 8 Infrastruktura

Więcej o projekcie: ESRA3- światowe badania opinii uczestników ruchu drogowego, pierwsze wyniki, październik 2023 r. – Polskie Obserwatorium Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (obserwatoriumbrd.pl)