W dniu 18 marca 2025 r. Komisja Europejska opublikowała wstępne dane dotyczące ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w 2024 r., które wskazują, że na drogach Unii Europejskiej zginęło około 19 800 osób. Niewielki 3 % spadek w porównaniu do 2023 r. wskazuje, że 600 istnień ludzkich zostało ocalonych! Dane z 2024 r. i lat ubiegłych wskazują, że poważnie zagrożone jest osiągnięcie celu UE, jakim jest zmniejszenie o połowę liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych do 2030 r. (tj. wartości 11 400 zabitych).
Komisja Europejska w marcu 2023 r. w celu poprawy bezpieczeństwa na drogach UE przedstawiła pakiet zapisów dotyczących bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym zaktualizowane wymogi dotyczące praw jazdy i transgranicznego egzekwowania przepisów ruchu drogowego. Wkrótce przyjmie też nowe przepisy dotyczące okresowych badań technicznych pojazdów w celu ograniczenia liczby niebezpiecznych pojazdów poruszających się po drogach UE.
Rozbieżne tendencje w poszczególnych państwach członkowskich
Na drogach UE poprawa w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego postępuje nierównomiernie. W ostatnich pięciu latach kraje, które poczyniły znaczne postępy to: Bułgaria, Dania, Litwa, Polska i Słowenia, podczas gdy Grecja, Hiszpania, Francja i Włochy odnotowały jedynie niewielki spadek liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych, a Irlandia, Estonia, Szwajcaria odnotowały wzrost. W Polsce w latach 2019-2024 udało się obniżyć liczbę ofiar śmiertelnych wypadków drogowych o 35%.
Szwecja i Dania pozostają najbezpieczniejszymi krajami, z niskim wskaźnikiem śmiertelności wynoszącym odpowiednio 20 i 24 zabitych na milion mieszkańców. Rumunia (77/mln) i Bułgaria (74/mln), pomimo, że od 2019 r. odnotowały ponad 20% spadek liczby zabitych na drogach, nadal mają jedne z najwyższych wskaźników śmiertelności. Średnia unijna w 2024 roku to 44 ofiary śmiertelne wypadków drogowych na milion mieszkańców. W Polsce od dwóch lat wskaźnik ten wynosi 52 zabitych na 1 milion mieszkańców.
Najbardziej zagrożone grupy uczestników ruchu i czynniki zagrożenia
Najbardziej niebezpieczne w 2023 roku w UE były nadal drogi poza obszarem zabudowanym, na których zginęło 52% osób (38% w terenie zabudowanym, 9% na autostradach). Mężczyźni stanowią większość ofiar śmiertelnych wypadków drogowych (77%), podczas gdy osoby starsze (w wieku 65+) i osoby młode (w wieku 18-24 lat) to najbardziej narażone na utratę życia grupy uczestników ruchu drogowego. Stanowili oni odpowiednio 31% ofiar śmiertelnych (21% populacji) i 12% (7% populacji). Wśród ofiar śmiertelnych wypadków drogowych największą grupę stanowili kierowcy i pasażerowie samochodów osobowych (44%), następnie motocykliści i motorowerzyści (20 %), piesi (18 %) i rowerzyści (10 %). Niechronieni użytkownicy dróg tj. piesi, rowerzyści i motocykliści, to prawie 70 % ofiar śmiertelnych w obszarach zabudowanych, co wskazuje na pilną potrzebę podjęcia działań w celu poprawy ich bezpieczeństwa.
Długookresowa analiza (lata 2013-2023) bezpieczeństwa pod kątem środka transportu wskazuje, że zagrożenie utraty życia dla rowerzystów wzrosło o 2%. Najwyższy spadek liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych zanotowano dla pasażerów autobusów (spadek o 36%) oraz motorowerzystów (spadek o 35%).
Długoterminowe działania UE
W 2018 r. UE przedstawiła plany poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2021–2030 zmierzające do osiągniecia celu zerowej liczby ofiar śmiertelnych na drogach do 2050 r. („Wizja zero”) oraz cel do 2030 r. zmniejszenia o 50 % liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych i po raz pierwszy również poważnych obrażeń. Zostało to określone w dokumencie RAMY POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO UE NA LATA 2021–2030. KOLEJNE KROKI „WIZJI ZERO” opracowanym przez Komisję strategicznym planie działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego i unijnych ramach polityki
Bezpieczeństwo ruchu drogowego było również kluczowym elementem inicjatyw UE w zakresie polityki mobilności, w tym strategii na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności, nowego rozporządzenia w sprawie TEN-T i ram mobilności miejskiej.
Źródło informacji: 2024 sees 3% drop in EU road fatalities, yet progress remains slow